Baza wiedzy

Czerpnia i wyrzutnia dachowa – jakie ma zalety i jak ją zamontować?

Wydajna i efektywnie działająca wentylacja w budynku jest jedną z istotniejszych instalacji, o jakie powinno zadbać się w budynku. Regularna wymiana powietrza to podstawa zarówno w przypadku budynków mieszkalnych, użytkowych, jak i przemysłowych. W tym celu konieczne jest stworzenie sprawnie działającej instalacji wentylacyjnej. Obowiązek wyposażenia budynku w wentylację określony jest w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Jednak w przypadku wentylacji warto kierować się nie tylko przepisami budowlanymi i normami, ale również zdrowym rozsądkiem, co pozwoli stworzyć optymalne warunki w pomieszczeniach danego obiektu.

Kluczowymi elementami instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w budynkach mieszkalnych, komercyjnych i przemysłowych są czerpnie i wyrzutnie. Odpowiedni wybór, lokalizacja oraz konstrukcja tych elementów są regulowane zarówno wymaganiami technicznymi, jak i przepisami prawa budowlanego, co wpływa na ich efektywność i bezpieczeństwo użytkowania.

Rodzaje czerpni i wyrzutni powietrza

Czerpnia i wyrzutnia stanowią w zasadzie początek i zakończenie instalacji wentylacyjnej. Pierwszy z omawianych elementów odpowiedzialny jest za pobór powietrza, do wentylacji, które następnie trafia do kanałów i jest dystrybuowane do pomieszczeń. Wyrzutnia to element będący zakończeniem wentylacji – to właśnie przez wyrzutnię wyprowadzane jest z budynku zużyte powietrze.

Dostępnych jest kilka rodzajów czerpni i wyrzutni powietrza, jakie montowane są w wentylacjach. W budownictwie stosuje się zwykle jeden z trzech rodzajów czerpni wyrzutni: montowane na elewacji budynku, na dachu, a także na gruncie. W przypadku wyrzutni mówimy również o wyrzutniach kierunkowych, które posiadają specjalne układy kierujące powietrze w odpowiednim kierunku i tym samym lepszą kontrolę nad wywiewanym powietrzem.

W dzisiejszym artykule skupimy się przede wszystkim na czerpniach i wyrzutniach dachowych, na ich zaletach, specyfikacji technicznej. Poruszymy także temat montażu czerpni oraz wyrzutni dachowej, a także wymagań, jakie powinny spełniać zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami.

Dlaczego warto wybrać czerpnie i wyrzutnie dachowe do wentylacji?

Czerpnia dachowa to urządzenie, które pobiera powietrze zewnętrzne do systemu wentylacyjnego, nazywana jest także czerpnią typu B. Jej lustrzane odbicie stanowi wyrzutnia dachowa typu B – również montowana na dachu, jednak odpowiedzialna za wyprowadzenie powietrza z budynku. Prawidłowe funkcjonowanie tych elementów ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia odpowiedniej jakości powietrza w budynku, a co za tym idzie komfortu użytkowników przebywających w danym budynku.

Istnieje kilka powodów, dla których czerpnie i wyrzutnie montowane na dachu są dobrym wyborem zarówno w przypadku budownictwa mieszkalnego, obiektów użytkowych, jak i przemysłowych. Jednym z nich jest możliwość poboru powietrza z wyższej wysokości. Instalacja na dachu zapewnia dostęp do powietrza o lepszej jakości, co przekłada się na mniejszą ilość zanieczyszczeń, takich jak spaliny samochodowe, kurz czy pyłki, niż na poziomie gruntu oraz w przypadku czerpni ściennych. Może to mieć duże znaczenie dla komfortu, samopoczucia i zdrowia osób, które korzystają z pomieszczeń w danym budynku.

Dzięki specyficznej konstrukcji czerpni dachowej minimalizowane jest ryzyko przedostania się do instalacji wentylacyjnej opadów atmosferycznych, a także ewentualnych elementów niepożądanych. Wbudowane siatki i filtry ograniczają przedostawanie się liści, owadów i innych zanieczyszczeń mechanicznych do instalacji. Dla dodatkowej ochrony czerpnie typu B mają wbudowane lamelki ustawione pod odpowiednim kątem, to chroni kanały wentylacyjne przed wpadaniem do nich opadów atmosferycznych.

W przypadku czerpni oraz wyrzutni bardzo ważny jest odpowiedni przepływ powietrza, co zapewnia prawidłowe działanie systemu wentylacji. Specjalne konstrukcje aerodynamiczne czerpni dachowej zmniejszają opory powietrza, co pozwala osiągnąć wydajną wymianę powietrza i sprawne działanie wentylacji. W przypadku wentylacji mechanicznej ma to duże znaczenie, ponieważ mniejsze opory powietrza przekładają się na mniejszą ilość energii pobieraną podczas pracy przez wentylatory i ekonomiczną pracę urządzeń wentylacyjnych.

Czerpnie i wyrzutnie dachowe to także doskonałe rozwiązanie z przyczyn estetycznych. Tego rodzaju elementy są praktycznie niewidoczne – w przeciwieństwie do czerpni i wyrzutni ściennych, które mogą zaburzać elegancki wygląd budynku. Jest to rozwiązanie zalecane w przypadku zabytkowych budynków lub obiektów o znacznej wartości estetycznej. Nowoczesne czerpnie dachowe są zaprojektowane w sposób estetyczny i wykonane z materiałów odpornych na korozję oraz działanie czynników atmosferycznych. Dzięki temu zachowują perfekcyjny wygląd przez długi czas.

W przypadku czerpni dachowej należy liczyć się z tym, że powietrze pobierane przez taką czerpnię może mieć wyższą temperaturę (ponieważ dach się nagrzewa) co może być przyczyną dyskomfortu latem i wiązać się z koniecznością intensywniejszego użycia klimatyzacji.

Specyfikacja techniczna czerpni dachowej – co warto o niej wiedzieć?

Przy wyborze czerpni oraz wyrzutni powietrza bardzo istotnym parametrem jest materiał, z którego ten element jest wykonany. Najlepszym rozwiązaniem do czerpni i wyrzutni o szerokim zastosowaniu jest zastosowanie stali ocynkowanej, która posiada dodatkową warstwę antykorozyjną. To zapewni długą żywotność tym elementom i estetyczny wygląd – to szczególnie ważne, biorąc pod uwagę, że są one wystawione cały czas na działanie czynników atmosferycznych.

Konstrukcja czerpni i wyrzutni dachowej typu B została tak zaprojektowana, aby jej montaż był prosty i umożliwiał pewne i stabilne umieszczenie elementu na dachu. W dolnej części został umieszczony profil, za pomocą którego możliwe jest przymocowanie elementu na dachu za pomocą śrub i nakrętek. Czerpnię/wyrzutnię montujemy do podstawy dachowej, albo bezpośrednio do kanału wentylacyjnego. Górna część czerpni i wyrzutni dachowej wykonana została ze stali ocynkowanej zamontowanej pod delikatnym kątem. To chroni ten element wentylacji przed przedostawaniem się do kanałów opadów deszczu, a także przed zaleganiem na nim śniegu.

Wyrzutnie dachowe dostępne są w różnych wymiarach, co zapewnia odpowiednią wydajność wentylacji i możliwość dopasowania wyrzutni do wymagań danego obiektu i istniejącej w nim instalacji wentylacyjnej.

Montaż czerpni i wyrzutni dachowej – poznaj obowiązujące normy

Dla efektywnego działania wentylacji istotne jest umieszczenie czerpni i wyrzutni powietrza w odpowiednich miejscach na dachu – parametry te określone są w  Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W przypadku czerpni powietrza typu B powinno się je umieścić w taki sposób, aby dolna krawędź otworu znajdowała się minimalnie 0,4 m nad powierzchnią, na której jest zamontowana. Ważne jest także, aby zachować odległość od wywiewek kanalizacyjnych – minimum 6 m.

W przypadku montażu wyrzutni dachowej konieczne jest zachowanie minimalnej odległości od okien w połaci dachu, co najmniej 3 metry w rzucie poziomym. Wyrzutnia typu B, podobnie jak czerpnia również powinna być umieszczona co najmniej 0,4 m powyżej powierzchni, na której jest zamontowana.